İstanbul’da Ev Kadını Olmak

İstanbul Planlama Ajansı’nın, İstanbul’un çeşitli semtlerinde yaşayan ve farklı sosyoekonomik grupları temsil eden ev kadınları ile görüşerek elde ettiği çıktılara göre, herhangi bir işte çalışmayan kadınların %87’si evli ve %70’i ihtiyaçları için eşlerinden “harçlık” alıyor. 

Kadınlar genelde ailenin ihtiyaçlarını karşılamak için dışarı çıkıyor ve evin çevresinden uzaklaşmıyor. Katılımcı kadınların yarısından fazlası, yaşadıkları yere göre henüz İstanbul’un diğer yakasını görmemiş.

Ev Kadınlarının %55’i Kıt Kanaat Geçinebiliyor

Genç kadınlarda erken evlilik oranının düştüğü ve eğitim düzeyinin belirgin şekilde artış gösterdiği İstanbul’da, ev kadınlarının yalnızca yüzde 32’si İstanbul doğumlu ve her beş ev kadınından biri 18 yaşından önce evlendi. Rapora göre, evli kadınlar genellikle çekirdek aile halinde yaşadıkları için çocuk bakım yükü ile baş etmede hane içerisinde daha yalnız.

“Geçtiğimiz ay geçinebildiniz mi?” sorusu yöneltilen kadınların %55’i “Kıt kanaat” geçinebildiğini, %13’ü “pek geçinemediğini”, 23’üyse en temel bazı ödemeleri bile yapamadığını belirtti.

Çalışma hayatlarıyla ilgili konularda, her iki ev kadınından birinin daha önce hiç ücretli çalışma deneyimi olmadığı kaydedilirken ev kadınlarının %35’inin ücretli çalışma deneyimi olsa da %30’u doğumdan sonra, %27’si ise evlilikten sonra işi bırakmış. 

Genç Kadınların Ekonomik Bağımlılıkları Daha Fazla Güvenceleri Yok

18-29 yaş arasındaki ev kadınlarının %36’sı her türlü ihtiyacı için harçlık alırken 60 yaş ve üzeri kadınlarda bu oran %16’ya düşüyor. Bu noktada, eşi vefat etmiş kadınların yararlanabildiği “dul maaşı”, vefat eden eşlerden kalan emekli maaşları ve yaşlılık aylığı gibi düzenli gelir sayılabilecek sosyal hakların 60 yaş üstü kadınların ekonomik bağımlılığını görece azalttığı gözlemlendi. Aynı zamanda kadınların sosyal bir güvencesi de yok. Boşanmış kadınlarda sigortalı olmayanların oranı %22 iken, evli kadınlarda bu oran %19’a, eşi vefat etmiş kadınlarda ise %13’e düşüyor. Sosyal güvenceye sahip kadınların %73’ü eşi üzerinden, %11 ise işinden dolayı sigortalı. İşinden dolayı sigortalanma %25 oranla en fazla boşanmış kadınlarda görülüyor. 

Ev İçi Sorumluluklar Orantısız Şekilde Kadınlara Yükleniyor

Kadınlar ev içi sorumlulukların büyük bir kısmını orantısız şekilde üstleniyor. Çocuklara bakma oranı kadınlarda %71’ken eşlerinin çocuk baktığını söyleyen kadınların oranı %13. Sosyoekonomik düzeyi görece düşük hanelerde çocuklara sadece kadınların bakma oranı %90 olarak kaydedilirken hane refahı arttıkça bu oranın düştüğü görüldü. Kadınların çocukların ödevleriyle ilgilenme oranı erkeklerin tam 5,5 katı. Kadınların %61’i ev işlerini sadece kendi yaparken eşinin de ev işi yaptığını belirtenlerin oranı %19. Kadınların yalnızca %35’i ev işlerinde kendilerine “yardım eden” biri/birileri olduğunu belirtti. Ayrıca hanede bakıma muhtaç biri olduğunda, ev kadınları %66 oranla bu kişinin bakımını tek başlarına üstleniyorlar. 

Kadınların %54’ü İstanbul’un Diğer Yakasını Görmedi

Araştırmaya göre, kadınların yarısından fazlası (%54) henüz yaşadıkları yere göre İstanbul’un diğer yakasını görmediğini, %34’ü tatil yapmadıklarını, %48’i ise tatilini memleketinde geçirdiğini belirtti. Görüşülen kadınların yalnızca %6’sı eğlence mekanlarına giderken konsere gidenlerin oranı %5’te, sinemaya gidenlerin oranı ise %12’de kaldı. Üniversite mezunu ev kadınlarının %55’i arkadaşlarıyla dışarıda/kafede buluştuğunu ifade ederken bu oran lise mezunlarında %41’e, lise düzeyinin altında eğitime sahip kadınlarda %18’e düştü. Ev kadınlarının sıklıkla yaptığı faaliyetlerin başında %51 oranla “parka gitmek” geliyor. Ancak bu park, kadınların genellikle çocuklarla birlikte gittiği oyun parkı. Arkadaşlarla ev gezmesi %42, akraba ziyaretleri %41, AVM’ler %40, piknikler %38 oranla tercih ediyor. Arkadaşlarıyla dışarıda / kafede oturduğunu söyleyenlerin oranı ise %27’de kalıyor.